Drachtstercompagnie heeft zowel haar naam als haar omgeving te danken aan de vervening. De naam “Drachtster Compagnie” komt sinds 1772 in notariële akten voor. Op historische kaarten is te zien dat Drachtstercompagnie van oorsprong een hoogveenkolonie is. Dit is op te maken uit de hoofdvaart met de rechthoekige daarop gegraven wijken, die lopen van de Noorderdwarsvaart (Drachten) tot de Scheiding tussen Friesland en Groningen. De verveners brachten al vanaf de 17e eeuw het heidegebied in deze streek systematisch in cultuur. Van de verveningstructuur in het landschap is nog veel in tact, zoals de vele wijken en elzenwallen. De wijken (er zijn 16) kregen namen naar hun ligging of naar de eigenaren van het belendende veen.  Sinds 2010 hebben de wijken van Drachtstercompagnie en het Noordereind in Drachten een naambordje gekregen. Daarop staat vermeld van wanneer de wijk dateert en uiteraard de naam.

De vervening duurde voort tot in de 19e eeuw. De arbeiders huisden in primitieve hutten van zoden en plaggen of in turfscheepjes. De arbeiders trokken verder om daar te helpen met de ontginning of verhuurden zichzelf als boerenarbeider, maar ook de boeren hadden het niet ruim. Omdat veeteelt in die tijd betere resultaten dan de landbouw opleverde werd veel bouwland in grasland omgezet en werd de veestapel uitgebreid. Mede door de stichting van de zuivelfabrieken.
(te Drachtstercompagnie in de periode 1901 – 1934) kwam er een zekere ommekeer.

In de periode 1800 – 1830 krijgt de bewoning een dorpsachtige vorm. In 1834 werd de eerste openbare school gebouwd en in 1898 vervangen door een nieuwe school met 4 lokalen. In 1850 werd voor de eigen gemeente de NH-kerk gebouwd. Die is helaas in 1979 (toen niet meer als kerk in gebruik) afgebrand. De nu bij de begrafenisvereniging in beheer zijnde begraafplaats werd in 1857 aangelegd. In 1898 werd de vereniging plaatselijk belang voor notabelen (Nut en Genoegen) opgericht, in 1933 gevolgd door de huidige algemene vereniging voor Plaatselijk Belang. De Gereformeerde Kerk werd gesticht in 1909 (later vernieuwd), waarna in 1911 de bijzondere school (School met de Bijbel) werd gebouwd. De “Boerenleenbank” (eerste in Smallingerland) dateert eveneens van 1909, maar het 100 jarig jubileum zal helaas niet gevierd kunnen worden, omdat de (opvolgende) Rabobank in 2001 overging naar Drachten. De inmiddels verdwenen trambaan langs de Folgersterloane werd in 1913 aangelegd. De bouw van ’t Gebouke van Plaatselijk Belang (schenking van mevrouw J. van Kooten) vond plaats in 1939.

In de latere jaren gingen bovengeschetste omwentelingen geleidelijk door. De auto en tractor verschenen in het dorpsbeeld en de middenstand verdween grotendeels. Wel is de bebouwde kom de laatste jaren uitgebreid.

Kortom: de oude structuur is herkenbaar gebleven, maar het aanzicht van de dorpskom is in de loop der jaren door de uitbreidingen ingrijpend gewijzigd. Verder zijn bijna alle winkels verbouwd tot woonhuizen en de vroegere barten  bijna alle verdwenen of vervangen door dammen.